Krótka historia marketingu internetowego.
źródło: opracowanie własne
Przed erą internetu większość firm musiała ograniczać się do lokalnych klientów lub wysyłać swoich przedstawicieli, aby pozyskiwali ich w innych regionach. Rozpowszechnienie się sieci internetowej stworzyło dla przedsiębiorstw zupełnie nowe możliwości, ale dopiero online marketing zapewnił im odpowiednie narzędzia by je wykorzystać. Bez ograniczeń geograficznych firmy mogą sprzedawać znacznie więcej, dlatego przeznaczają na reklamę w sieci ogromne części swoich budżetów, inwestując co roku coraz więcej w różne kanały digital marketingu. Jak to wszystko się zaczęło?
Początek online marketingu
W roku 1971, Ray Tomlinson nadał pierwszą wiadomość e-mail. 7 lat później, 3 maja 1978 roku, Gary Thuerk, marketing menager w firmie DEC (Digital Equipment Corporation), pierwszy raz wykorzystał ten kanał w celach marketingowych wysyłając wiadomość e-mail do 400 potencjalnych klientów – użytkowników ARPANET (Advanced Research Projects Agency Network). Był to pierwszy przypadek masowego wysłania emaili, które obecnie kojarzy się głównie ze spamem. W styczniu 1994 r. Mark Eberra założył pierwszą firmę zajmującą się e-mail marketingiem. Równocześnie utworzył też stowarzyszenie Direct Email Marketing Association, które miało pilnować, aby internauci nie zostali zalani niechcianymi wiadomościami.
Pierwszy baner reklamowy
W 1993 roku powstała pierwsza przeglądarka internetowa obsługująca grafikę – Mosaic. Dzięki temu reklama w internecie mogła przyjąć formę obrazów. W tym samym roku Global Network Navigator sprzedał pierwszą klikalną reklamę internetową firmie prawniczej w Dolinie Krzemowej. Pierwszy graficzny baner reklamowy pojawił się jednak dopiero rok później - 27 października 1994 r. w magazynie internetowym HotWired. Kampania „YOU WILL” promowała AT&T (dawniej American Telephone and Telegraph Company) – amerykańskie przedsiębiorstwo telekomunikacyjne, a sam baner, o wymirach 468 x 60 pikseli zaprojektowany został przez TANGENT Design. AT&T zapłaciło za niewielką, graficzną reklamę na stronie główej HotWired.com (obecnie Wired.com) 30 000 USD, a sam koncept można uznać za prekursor content marketingu. Baner zawierał bowiem napis „Have you ever clicked your mouse right here?” oraz odpowiedz “YOU WILL” i miał pomóc tworzyć odpowiedni wizerunek AT&T. Dlatego po kliknięciu w baner nie przekierowywał na stronę AT&T, lecz uruchamiał wirtualną wycieczkę po siedmiu najbardziej znanych muzeach sztuki na świecie. Przez cztery miesiące emisji reklamy jej współczynnik klikalności utrzymywał się na poziomie 44 procent! Ten pierwszy graficzny baner reklamowy możecie zobaczyć na poniższym obrazku.
Marketing Afiliacyjny
Koncepcja marketingu afiliacyjnego została stworzona przez Williama J. Tobina, założyciela PC Flowers & Gifts. W 1994 r. przy współpracy z IBM, który posiadał połowę serwisu internetowego Prodigy, uruchomił on wersję beta wirtualnej odsłony swojej firmy, a rok później PC Flowers & Gifts miało już 2 600 partnerów marketingowych w internecie. Pozwoliło to na opracowanie modelu biznesowego opartego o wypłacanie prowizji od sprzedaży.
Równolegle marketing afiliacyjny rozwijał się w branży muzycznej. Jeden z pierwszych programów afiliacyjnych zwany BuyWeb został uruchomiony przez CDNow w listopadzie 1994 roku. Serwisy internetowe poświęcone muzyce polecały na swoich stronach płyty, które mogły spodobać się ich użytkownikom, w zamian otrzymując zapłatę prowizyjną. Strony takie zamieszczały też często linki przekierowujące do CDNow.
Dwa lata później, w 1996 r. pojawił się DoubleClick, internetowa agencja reklamowa, która pomagała przedsiębiorstwom znaleźć odpowiednie strony internetowe, zaś stronom internetowym pokazywała, jak zarabiać na reklamach. Ich tajną bronią był system D.A.R.T (dynamiczna reklama, raportowanie i targetowanie), który pomagał reklamodawcom monitorować ich kampanie. DoubleClick jako pierwszy wprowadził model cenowy CPM – cost per mile (koszt za 1000 odsłon), co umożliwiło reklamodawcom rozliczanie się za efekty, a nie samo wykupienie powierzchni reklamowej.
Google Ads
W latach 90-tych dwóch studentów Uniwersytetu Stanforda - Larry Page i Sergey Brin opracowało fragment kodu – „Backrub” - który kategoryzował linki wszystkich dostępnych stron internetowych. Dzięki temu opracowali rozwiązanie wykorzystujące indeksowanie linków, analizę słów kluczowych i ranking PageRank, które pozwoliło zmaksymalizować trafność wyszukiwania. Projekt został szybko przemianowany na Google. Zyskująca ogromną popularność wyszukiwarka wykorzystała swoje pięć minut i szybko zajęła się reklamą internetową. W 2000 r. Google uruchomiło sponsoring premium i platformę AdWords, zaś w 2003 r. - AdSense – platformę, która pozwala wydawcom zamieszczać reklamy na swoich stronach i zarabiać na wygenerowanych kliknięciach i wyświetleniach. Pierwsza aukcja słów kluczowych w wynikach wyszukiwania odbyła się natomiast jeszcze w 1998 roku. Przeprowadził ją serwis GoTo.com, przejęty przez portal Yahoo! w 2003 roku.
Powyżej opowiedzieliśmy trochę o początkach e-marketingu, a konkretnie kilku jego obszarach (takich jak email marketingu, banery reklamowe, marketing afiliacyjny oraz Google Ads). Omówienie wszystkich kanałów i kierunków w jakich rozwijał się online marketing byłoby zadaniem bardzo trudnym, zwłaszcza, że progres ten był bardzo dynamiczny i zachodził równocześnie w kilku miejscach. Firmy bardzo szybko odkryły jak duży potencjał marketingowy drzemie w internecie.
